Dlaczego warto przyjmować magnez

Magnez obok potasu jest najważniejszym kationem wewnątrzkomórkowym, aktywującym ponad 300 enzymów. Bierze udział w biosyntezie białka, przewodnictwie nerwowym, kurczliwości mięśni, procesach termoregulacji oraz odgrywa istotną rolę w homeostazie mineralnej organizmu i kości. Ma również znaczenie w regulacji ciśnienia krwi. Występuje we wszystkich tkankach i płynach ustrojowych człowieka. Szacuje się, że w ludzkim organizmie znajduje się 24-35 g magnezu. Około 60% magnezu zmagazynowane jest w kościach, a 40% w mięśniach i tkankach miękkich, takich jak wątroba czy mięśnie szkieletowe1. Magnez jest składnikiem około 80 enzymów, przy czym we krwi znajduje się tylko 1% magnezu, pozostałe 99% znajduje się wewnątrz komórek. Dlatego tak ważne jest wysycenie organizmu magnezem, służącym jako paliwo energetyczne dla wielu reakcji chemicznych, podtrzymujących funkcje życiowe. W szczególności ma to znaczenie dla komórek nerwowych w mózgu, wrażliwych na niedobory energetyczne. Magnez, jako istotny składnik mineralny niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, musi być dostarczony wraz z pożywieniem. Badania szacują, że ponad 90% mężczyzn oraz niemal 70% kobiet w Polsce spożywa zbyt małą ilość magnezu2. Dlatego też warto wzbogacić codzienną dietę w produkty bogate w magnez.

 

Magnez a układ krążenia

Magnez jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu krążenia. Związane jest to z jego rolą w wewnątrzkomórkowej regulacji mięśni gładkich tętnic, a mówiąc prościej: ze zdolnością do skurczu i rozkurczu. Ma to wyraźny wpływ na prawidłowy przepływ krwi, co przekłada się na właściwe parametry ciśnienia tętniczego.3  Magnez jest minerałem, od którego zależy rytmiczna praca mięśnia sercowego i sprawnie działający układ sercowo – naczyniowy4.

 

Magnez a układ kostny i mięśniowy

Magnez zwykle nie jest kojarzony z materiałem budulcowym zębów i kości. Na pierwszym miejscu wymieniany jest wapń,  ale w zależności od świadomości na temat mineralizacji kości zauważany jest również magnez. Należy pamiętać, że jakość naszych kości w dużej mierze zależy od poziomu magnezu w organizmie. Badania jednoznacznie pokazują, że cząsteczki wapnia, które znajdują się w tkankach miękkich, nie są w stanie wniknąć w głąb kości, jeżeli w organizmie nie ma wystarczającego stężenia magnezu, aby taka reakcja mogła dojść do skutku.

Magnez i wapń współdziałają na poziomie wchłaniania w układzie pokarmowym, ale też jednocześnie współzawodniczą wypierając się nawzajem na poziomie komórkowym. Oba pierwiastki odpowiadają za właściwy przebieg impulsów elektrycznych w mięśniach: magnez je rozkurcza, wapń bierze udział w ich skurczu. Zachowanie równowagi pomiędzy zawartością obu pierwiastków w organizmie pozwala mięśniom na optymalną pracę. Niedobór magnezu zakłóca tę homeostazę. Efektem tego może być zwiększona pobudliwość nerwowa, drżenie mięśni i skłonność do skurczów, zarówno podczas pracy mięśni, jak i ich spoczynku.  

 

Magnez a układ nerwowy

Magnez jest regulatorem układu nerwowego i poprawia komunikację pomiędzy poszczególnymi neuronami, co przekłada się na poprawę koncentracji, szybsze zapamiętywanie i kojarzenie faktów.  Życie w chronicznym napięciu powoduje, że w wyniku działania hormonów nadnerczy następuje obniżenie stężenia tego pierwiastka w obrębie komórek. W wyniku czego wapń zaczyna napływać do wszystkich typów komórek mięśniowych, automatycznie powodując ich skurcz. Mięśnie gładkie serca i naczyń krwionośnych kurcząc się gwałtownie, doprowadzają do skoków ciśnienia, mniejszego natlenienia krwi i dają szybką odpowiedź na stres w postaci różnych dolegliwości bólowych.  Rozwiązaniem wydaje się w takich przypadkach utrzymywanie optymalnego poziom magnezu w organizmie. Częstymi przyczynami niedoboru tego makroskładnika są najczęściej: zła dieta, duże ilości kawy czy genetyczny problem ze zdolnością do przyswajania lub gromadzenia magnezu w komórkach. Nie mniej jednak to stres najszybciej uszczupla rezerwy magnezu w organizmie na wskutek działania kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny tzw. hormonów stresu. Nie pozbędziemy się stresu, ale możemy nauczyć się z nim żyć, rozładowując go w zdrowy sposób. Wcześnie rozpoczęta profilaktyka niedoborów magnezu, wiodąc przez odpowiednią dietę i suplementację, może w przyszłości skutecznie uchronić od poważnych kłopotów zdrowotnych5.

Nasuwa się wniosek, że należałoby spojrzeć na magnez jako wszechstronny składnik wielu przemian w organizmie.  Warto zatem troszczyć się o właściwy poziom tego pierwiastka. Ważna jest wczesna profilaktyka, jak również zmiana nawyków żywieniowych, np. poprzez ograniczenie w diecie kawy, która wypłukuje magnez, oraz zwiększenie spożycia produktów bogatych w ten składnik.

Piśmiennictwo:

  1. A. Karmańska, A. Stańczak, B. Karwowski, Magnez aktualny stan wiedzy, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, XLVIII, 2015, 4. S.677
  2. Ilow R, Regulska-Ilow B, Różańska D, et al., Evaluation of mineral and vitamin intake in the diet of a sample of Polish population – baseline assessment  from the prospective cohort ‚PONS’ study., Ann Agric Environ Med 2011;18:235-40.
  3. W. Olszowski, J. Głuszek, Rola magnezu w nadciśnieniu tętniczym, „Nadciśnienie Tętnicze” 2007.s.540.
  4. Magnez chroni krążenie i serce, „Portal farmaceutyczno-medyczny”, https://www.pfm.pl/baza_chorob/mineraly-w-ustroju/magnez-chroni-krazenie-i-serce/974.
  5. H. Szymczyk, Magnez – pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, „Farmacja Współczesna”, 2016. S 220

 

Artykuł ma cel informacyjny i edukacyjny, nie może zastąpić indywidualnej porady lekarskiej. LEK-AM Sp. z o.o. jako podmiot odpowiedzialny nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych w nim informacji.

 

Artykuł opracowała Monika Wójcicka- dietetyk